Geachte lezer,
Varian heeft de samenwerking met klanten hoog in ’t vaandel staan. Daarbij hoort wat ons betreft ook het delen en uitwisselen van ervaringen. De ervaringen van klanten en de laatste innovaties en ontwikkelingen vanuit Varian komen in deze nieuwsbrief samen. Wilt u hier ook iets in kwijt? Neem dan contact op met Niels Wijdogen, Managing Director Varian Nederland: [email protected] of mobiel: +31 6-11 10 98 21.

Beeldvorming in de radiotherapie

Niels Wijdogen, Managing Director Varian Nederland

Het zal u, als zorgmedewerker in de radiotherapie, niet ontgaan zijn dat, waar het op innovaties in ons vakgebied aankomt, beeldvorming en beeldkwaliteit een steeds belangrijkere rol innemen.

En dat is uiteraard niet zonder reden: beeldkwaliteit is essentieel. Maar wat levert het uiteindelijk voor de patiënten op? Wat is de meerwaarde in de klinische praktijk?

Onze nieuwste oplossing HyperSight imaging solution is met enthousiasme ontvangen. Op de ESTRO waar deze innovatie gelanceerd werd, werd onze koploperspositie als land op het gebied van de implementatie van radiotherapie innovaties weer bevestigd: de Meet the Expert HyperSight corner werd door maar liefst twee van onze klanten, Erasmus MC en Maastro, bemand.

Maastro Clinic nam bijna een jaar geleden als 1e instituut in Europa een pre-klinische Halcyon met HyperSight in gebruik waarmee zij als een van de eersten de technische mogelijkheden en klinische meerwaarde van de innovatie konden onderzoeken. In het interview in deze thema nieuwsbrief over HyperSight neemt Wouter van Elmpt, programmamanager bij Maastro, u mee in de bevindingen van dat moment.

Erasmus MC had de eer om HyperSight in maart jl. als een van de eerste instituten wereldwijd klinisch te implementeren. Hun HyperValue studie die zich richt op de verbetering van de beeldkwaliteit en het nut van de betere beeldkwaliteit in de klinische praktijk is inmiddels ook in volle gang. De resultaten van dit onderzoek worden gedeeld in het Intelligent Imaging Consortium (IIC).

Dit consortium is opgericht met als doel om HyperSight gebruikers hun onderzoeksresultaten met elkaar te laten delen en een maximale samenwerking hierin te faciliteren.

De op ESTRO gepresenteerde eerste uitkomsten van dit consortium evenals de ervaringen van Erasmus m.b.t. de verbeteringen op het gebied van beeldkwaliteit, precisie en snelheid, treft u in deze nieuwsbrief aan.

De abstracts die de AAPM meeting in Houston passeerden, hebben we ook voor u opgenomen.

Want de échte waarde van innovaties als HyperSight valt of staat met de beoordeling in de klinische praktijk: de waarde die u als zorgprofessional én uw patiënten aan een innovatie toekennen.

Ik wens u weer veel leesplezier toe!

Onze collega's aan het woord

Sabine Bernard, Senior Marketing Manager Treatment Delivery & Imaging en Anne Razavi, Senior Director of Product Marketing lichten de potentie van de nieuwe HyperSight oplossing toe:

"Using HyperSight, which is currently available on Ethos and Halcyon systems with plans to expand to other Varian radiotherapy systems, you push the boundaries of what you can do with CBCT images. Those images can now be used, are not only for repositioning, but also to contour and accurately calculate the dose distribution. We see an enormous potential to simplify the offline adaptive workflow by removing the need to re-simulate. Can we dream about adaptive therapy—offline or online—being the next standard in radiotherapy? I believe we can as now we have the tools to make this possible. When you think about head & neck or breast patients, we believe this technology will be a game changer," aldus Bernard. 

Anne Razavi voegt toe: "With HyperSight, radiotherapy systems are capable of even greater personalization and visualization, Take, for example, a lung lesion that is close to the esophagus. You couldn’t see those two structures using older CBCT technology. With HyperSight, you might consider treating that patient using stereotactic body radiotherapy over five days instead of over six weeks, adapting the plan on the fly if there are changes in anatomy from day to day. That’s not only potentially a better treatment, but it’s less disruptive to the patient’s life.”

 Onco Summit 2023 Maastro Wouter van Elmpt, International Oncology Summit, mei 2023

Daarnaast hebben we een tweede tak waarin een klinisch studie voor 40 patiënten opgezet is. In deze studie wordt voor iedere body site voor een 5 tot 7 patiënten de beeldvorming onderzocht. Met als doel te bekijken of de technische verbetering ook in de klinische beeldvorming teruggezien wordt en hoe de beelden zich verhouden ten opzichte van een de standaard CBCT en CT- beeldvorming. We krijgen hierbij een beeld van de toegevoegde waarde van de beeldkwaliteit per doelgebied én een idee bij de imaging op de Halcyon en hoe dat past binnen de workflows.

Het technische onderzoek hebben we inmiddels grotendeels afgerond en de eerste resultaten hiervan zijn al op het ESTRO congres gepresenteerd. Omdat het nog geen onderdeel van onze reguliere patiëntbehandeling is en het product ten tijde van de installatie nog geen CE-markering had, had Maastro goedkeuring nodig van de Medisch Ethische Toetsingscommissie voor deze studie. De klinische trial is inmiddels gestart en de eerste patiënten zijn al geïncludeerd.

In deze trial gaat het vooral om de beeldkwaliteit van patiënten in de reguliere behandeling, hiervoor is dus ook het protocol toegeschreven op welke wijze we de beeldvorming kwantificeren en kunnen vergelijken met de standaard beeldvorming. Deze analyses doen we deels op basis van technische parameters en deels op subjectieve beoordelingen van artsen (bijv. wat is jullie mening over de beeldkwaliteit bij gebruik van de intekening) en laboranten (wat is de toegevoegde waarde van betere kwaliteit bij matching).”

Jullie technische onderzoek is 5 maanden geleden gestart. Wat zijn tot op heden jullie bevindingen over de beloftes van HyperSight?

Onze technische studies laten zien dat er op meerdere niveaus in de beeldvorming een stap vooruit is gezet:

Enerzijds op het gebied van snelheid: door aanpassingen in de röntgenbuis en een groter KV imaging paneel, kan in 6 seconden een CBCT gemaakt worden. Ook belangrijk is dat dit met een kleinere stralingsbelasting kan dan voorheen.

En anderzijds op het gebied van precisie en beeldkwaliteit: het levert scherpere beelden ten opzichte van de beelden die we van de TrueBeam® radiotherapie systemen kennen met iteratieve constructies waarmee ze geschikt zijn om complexere patiënt anatomieën in beeld te brengen. Daarnaast kunnen we de beelden ook direct gebruiken voor dosisberekeningen . Onze uitkomsten hierover zijn terug te vinden in onze ESTRO abstracts. Met deze resultaten kun je dan ook gaan nadenken over nieuwe workflows waarbij de patiënt niet meer tussentijds naar de CT scanner moet voor controle van de dosisberekening omdat de beelden ook direct bruikbaar zijn voor de treatment planning.

Tenslotte zijn de bewegings- en metaal artefacten gereduceerd waarmee een grotere groep patiënten in aanmerking zou kunnen komen voor offline en online adaptieve radiotherapie waarbij een hoge kwaliteit van behandeling gegarandeerd kan worden.

Beschouwen jullie HyperSight als een innovatie of als een verbetering van de huidige functionaliteit?

Technisch gezien komt de verbeterde beeldvorming als nieuwe functionaliteit door zijn nieuwe mogelijkheden zoals een direct dosisberekening, echter de verbeteringen zitten op zoveel vlakken dat het een hoogwaardige state-of-the art technologie voor beeldvorming is geworden. Het innovatieve karakter zit ‘m wat mij betreft in de klinische meerwaarde, de potentie om de behandelprocessen te vereenvoudigen, de wijze waarop je het in kan zetten in de efficiëntie van je klinische werkprocessen. Dat moet zich de komende jaren gaan bewijzen.

Het is in dit kader interessant te kijken naar de uitkomsten van het internationale HyperSight consortium waar Maastro samen met diverse andere sites over de hele wereld waaronder Erasmus MC uit Nederland deel van uitmaakt. Alle sites onderzoeken weer een ander aspect waar deze efficiency winst in gevonden kan worden. Wij doen in de klinische studie een breed onderzoek naar de diverse populatie aan patiënten die baat kunnen hebben bij deze technologie: van hoofd-hals tumoren, tumoren in de thorax (long- en borstkanker), tot aan tumoren in het abdomen en pelvis gebied.

Source: Interview with Wouter van Elmpt, mei 2023
Note: Neither participants of nor Maastro have been compensated for their contribution.

“HyperSight, een hoogwaardige state-of-the art technologie voor beeldvorming”

Interview Wouter van Elmpt, Program Manager Innovation Team Maastro Clinic, mei 2023

Wouter, wat is jouw achtergrond bij Maastro: hoe lang ben je er al werkzaam en waar ben je verantwoordelijk voor?

Ik werk al 19 jaar bij Maastro waarvan de laatste 4 jaar als programmamanager van het innovatieteam van Maastro. In die functie ben ik verantwoordelijk voor de introductie van nieuwe innovaties in de klinische praktijk.

Het innovatieteam is onderdeel van de Fysica Innovatie groep dat zich dedicated bezig houdt met innovaties zoals de HyperSight imaging solution met als doel deze zo snel en efficiënt mogelijk in de klinische routine te integreren.

De klinische implementatie van innovaties gebeurt uiteraard in nauwe samenwerking met andere onderdelen van de lopende organisatie, m.n. patiëntenzorg maar ook de IT afdeling. Het innovatieteam blijft betrokken bij de innovaties tot en met de introductie bij de 1e patiënten en draagt het daarna over aan de routinezorg. Hierna worden weer nieuwe innovatieprojecten opgepakt.

Door dedicated en sequentieel met een groep van collega’s aan de introductie en implementatie van innovaties te werken, kunnen deze sneller en efficiënter in de organisatie gebracht worden.


Op 18 augustus vorig jaar is bij jullie als 1e site in Europa (en 4e wereldwijd) een pre-klinische Halcyon 4.0 geïnstalleerd. Hiermee beschikten jullie als eerste zorginstituut in Nederland over HyperSight, een functionaliteit die een revolutionaire, diagnostische beeldkwaliteit belooft te leveren. Kun je ons eerst wat meer vertellen over de aanleiding van deze aankoop en functionaliteit?

De aankoop van deze oplossing is onder meer voortgekomen uit het strategic partnership tussen Maastro en Varian waarin beide partijen altijd op zoek zijn naar de mogelijkheden om elkaars expertise maximaal te benutten. In dat partnership worden vanzelfsprekend ook nieuwe technologieën met elkaar besproken en de wijze waarop die een eventuele behoefte in het werkveld kunnen invullen.

ESTRO 2023 HyperSight Meet the Expert

Varian liet Maastro weten dat zij een nieuwe technologie, genaamd HyperSight, ontwikkeld hadden dat mogelijk goed zou kunnen passen in de strategie van Maastro richting efficiënte en verbeterde workflows. Beeldkwaliteit is namelijk erg belangrijk waar het op de efficiëntie van apparatuur en het behandelproces aankomt. Varian heeft Maastro vervolgens in de gelegenheid gesteld om in een research setting kennis te maken met deze technologie en de mogelijkheden van een, voor ons instituut nieuw systeem, de Halcyon.

Dus enerzijds de behoefte aan de technologie van HyperSight, namelijk een verbeterde beeldkwaliteit, en anderzijds de mogelijke meerwaarde en integratie van deze technologie in een klinisch efficiënte workflow, lagen ten grondslag aan dit project.


"Onze technische studies laten zien dat er op meerdere niveaus in de beeldvorming een stap vooruit is gezet."


Ten aanzien van de inzet: het toestel is (nog) niet klinisch in gebruik genomen en wordt gebruikt voor een clinical imaging trial?

We hebben bij Maastro ten aanzien van dit project twee takken van onderzoek opgezet: één betreft technische en simulatie studies over de nauwkeurigheid van de beeldvorming in het hele proces. In deze tak worden de fysisch technische parameters van het toestel helemaal doorgespit. Daarbij worden antwoorden geformuleerd op vragen als: hoe snel, nauwkeurig is het toestel, hoe werkt het voor bepaalde type artefacten, wat winnen we in de beweging met de geboden snelheid, welke nauwkeurigheid biedt het toestel voor bestralingsplannen - en dosisberekeningen, als je het toestel als diagnostisch apparaat zou willen gebruiken.

Erasmus MC neemt als eerste ziekenhuis in Europa beeldvormingsoplossing HyperSight in gebruik

Als eerste ziekenhuis in Europa en een van de eerste wereldwijd heeft Erasmus MC beeldvormingsoplossing HyperSight imaging solution van Varian klinisch in gebruik genomen. Deze revolutionaire next generation beeldvorming voor radiotherapie belooft veel te brengen: een verbeterde cone-beam CT (CBCT)-beeldkwaliteit, precisie én snelheid.

De innovatie bestaat uit een nieuw ontworpen flatpanel detector en bijbehorende hardware in combinatie met nieuwe software met verbeterde reconstructie en metaalartefact-reductie-algoritmen. Hoewel de voordelen zich nog in de klinische praktijk moeten bewijzen, zijn de eerste indrukken van de eerste gebruikers veelbelovend.

Erasmus MC twijfelde niet toen de mogelijkheid zich voordeed om HyperSight in gebruik te nemen. “Het past in onze visie om voorop te lopen in technologie en ook op die manier de patiënt maximale zorg te kunnen bieden.” Een gesprek met Stijn van de Schoot, klinisch fysicus radiotherapie, Judith Sluijter, klinisch technoloog radiotherapie en Kimm Fremeijer, senior MBB’er.

Erasmus MC HyperSight on Ethos
V.l.n.r.: Kimm Fremeijer, Judith Sluijter, Stijn van de Schoot, Erasmus MC

Scherpere beelden
De grote vraag vooraf was of HyperSight de hooggespannen verwachtingen voor wat betreft de beeldkwaliteit zou waarmaken. Sluijter is overtuigd: “De beelden die HyperSight genereert, tonen inderdaad een verbeterde ruimtelijke en contrastresolutie om tumorvolumes preciezer te definiëren. Door de verbeterde beeldkwaliteit lijkt de AI-gebaseerde segmentatie (intekening) van de kritieke organen tijdens online adaptieve behandelingen nauwkeuriger en daardoor hoeven we zelf minder structuren te bewerken.”

Meer zelfvertrouwen
“Dit heeft meer dan alleen praktische voordelen, voegt Fremeijer daar aan toe: “Ik merk dat we met nog meer zelfvertrouwen de adaptieve behandelplannen maken, omdat we de verschillende structuren beter kunnen onderscheiden door de verbeterde beeldkwaliteit. Voorheen veroorzaakten de goudmarkers, die worden gebruikt voor het verifiëren van de tumorpositie, flinke streak-artefacten (beeldverstoringen). Hierdoor was het moeilijk om nauwkeurig de grenzen van de prostaat en de endeldarm te bepalen. Dankzij het nieuwe Metaal Artefact Reductie (MAR)-algoritme zijn de streak-artefacten niet meer zichtbaar, zijn de markers scherp en gaat er geen anatomische informatie verloren. Dit biedt grote voordelen bij het definiëren van het doelgebied en het beoordelen van het bestralingsplan.”


"Ik merk dat we met nog meer zelfvertrouwen de adaptieve behandelplannen maken, omdat we de verschillende structuren beter kunnen onderscheiden door de verbeterde beeldkwaliteit.”

Kimm Fremeijer, Senior MBB'er Erasmus MC 


Meer doelgebieden
Vooralsnog wordt het Ethos therapy systeem uitgerust met HyperSight ingezet voor de behandeling van prostaat, long, rectum en borsttumoren. Op termijn is het zeer denkbaar dat de oplossing ook voor andere doelgebieden gebruikt gaat worden, waaronder mogelijk ook doelgebieden in de thorax en/of bovenbuik . Fremeijer: “Voorheen behandelden we bijvoorbeeld patiënten met heupprothesen en metalen of tandheelkundige implantaten in het lichaam nog niet met Ethos therapy. Door de grote artefacten in de CBCT beelden was verificatie van de positie erg lastig én was de beeldkwaliteit ook niet voldoende om een online adaptieve behandeling uit te voeren. Nu met HyperSight de algoritmes zijn aangepast en we met het filter de verstoringen in het beeld door metalen implantaten kunnen voorkomen, komt een online adaptieve behandeling ook voor deze groepen patiënten in zicht.”

Hypersnelle beeldacquisitie
Een van de kenmerken van HyperSight is de mogelijkheid om een CBCT op te nemen in slechts 6 seconden. Door de korte acquisitietijd zullen de CBCT beelden naar verwachting minder beeldverstoringen bevatten als gevolg van interne bewegingen. Dit draagt dus actief bij aan een verbeterde beeldkwaliteit. Het team van Erasmus MC kijkt er als volgt naar: “De acquisitietijd is met die zes seconden weliswaar enorm versneld, maar de reconstructietijd voor het verwerken van deze data is wat langer. Voor de komst van HyperSight nam de acquisitie meer tijd in beslag en kon de reconstructie al tijdens het maken van de beelden plaatsvinden. Daardoor leek deze minder tijd te beslaan, maar feitelijk duurde het proces net zo lang. Al met al beslaat het genereren van het hele beeld min of meer dezelfde tijd, en levert het ons vooralsnog netto geen tijdwinst op”, aldus Sluijter.

Onderzoek naar exacte klinische meerwaarde
Wat de exacte klinische meerwaarde is van HyperSight wordt de komende tijd onderzocht. Van de Schoot: “Dát de beeldkwaliteit beter is, is duidelijk. Maar wat levert dat ons en onze patiënten nu exact op? Om die vraag concreet te beantwoorden, zijn we binnen de afdeling een onderzoek gestart. Het doel van deze studie is om de klinische meerwaarde nauwkeurig te duiden, hetgeen ons en andere ziekenhuizen in Nederland en daarbuiten in staat stelt om de kosten en baten van de nieuwe beeldmodaliteit gedegen tegen elkaar af te wegen. In dit eerste onderzoek richten we ons op de verbetering van de beeldkwaliteit en het nut van de betere beeldkwaliteit in de klinische praktijk. We doen dat door zowel standaard CBCT- als HyperSight CBCT-beeldvorming te verzamelen voor een groep geselecteerde patiënten die worden behandeld op onze locatie in Dordrecht. Deze data wordt vervolgens door verschillende collega’s op diverse criteria beoordeeld. Op dit moment focussen we op CBCT-beeldvorming van patiënten die behandeld worden voor prostaat-, long- of borsttumoren. Dit onderzoek geeft ons een grote hoeveelheid aan unieke data die we kunnen gebruiken om de klinische meerwaarde van HyperSight te bepalen.”

"Met de verbeterde beeldkwaliteit van HyperSight in combinatie met de Hounsfield Units nauwkeurigheid kan het aanmaken van een nieuw bestralingsplan inclusief dosisberekening direct op de HyperSight CBCT plaatsvinden.”

Judith Sluijter, klinisch technoloog Erasmus MC 


Delen van kennis en ervaring
De resultaten van dit onderzoek worden internationaal gedeeld. Van de Schoot: “We hebben ons als Erasmus MC aangesloten bij het Intelligent Imaging Consortium (IIC). In dit consortium zijn verschillende centra actief die HyperSight reeds klinisch in gebruik hebben genomen of voornemens zijn HyperSight op korte termijn klinisch in gebruik te nemen. Het doel van dit consortium is om gebruikers- en onderzoeksresultaten met elkaar te delen, zodat we snel en veel over de oplossing en de mogelijkheden kunnen leren.”

Toekomstige offline mogelijkheden
Terug naar de praktijk. Want Erasmus MC kijkt ook uit naar de functionaliteit om offline adaptieve radiotherapie met HyperSight imaging* uit te kunnen voeren. Sluijter: “Hiermee is het niet langer noodzakelijk dat er bij sommige patiënten een extra CT-scan tijdens de bestraling gemaakt moet worden. Patiënten worden typisch zo’n 15 à 20 dagen achter elkaar bestraald en iedere behandeldag wordt een CBCT-scan gemaakt om de vorm en positie van de tumor en omliggend gezond weefsel te bepalen. Als die scan grote anatomische veranderingen laat zien ten opzichte van de referentiesituatie moeten we een nieuw bestralingsplan maken, inclusief een nieuwe CT-scan om de juiste dosis te berekenen. Met de verbeterde beeldkwaliteit van HyperSight in combinatie met de Hounsfield Units nauwkeurigheid is het mogelijk om deze stap over te slaan: het aanmaken van een nieuw bestralingsplan inclusief dosisberekening kan direct op de HyperSight CBCT plaatsvinden.”

Erasmus MC control room
V.l.n.r.: Kimm Fremeijer & Judith Sluijter, Erasmus MC

Gestroomlijnde workflow
Van de Schoot knikt en vult aan: “Precies. Die manier van werken zorgt er dus voor dat we veel ad hoc-werkzaamheden kunnen gaan ombuigen naar gestructureerde taken in een beter gestroomlijnde workflow. In feite zijn alle bouwstenen voor deze workflow nu al wel aanwezig, maar enkele functionaliteiten in de software om dat alles goed te organiseren moeten eerst nog verder geïmplementeerd en geoptimaliseerd worden. De ervaringen die we nu opdoen met HyperSight zijn bijvoorbeeld nuttig om deze workflow verder te finetunen. Daarnaast geeft deze fase óns de tijd om thuis te raken in de nieuwe functionaliteiten en workflow, zodat wij straks ook klaar zijn voor het gebruik van de nieuwe toepassing. Stap voor stap dus.”

Potentiële patiëntvoordelen
Fremeijer kijkt ook vanwege patiëntvoordelen uit naar dat vervolg: “De mogelijke voordelen zijn veelbelovend. In een periode die toch al zwaar is, hoeft een patiënt niet nodeloos te wachten op wéér een CT-scan, maar kan hij of zij gewoon naar huis gaan terwijl wij het plan aanpassen op basis van de HyperSight CBCT. Bovendien leidt het haarscherpe beeld mogelijk tot kleinere veiligheidsmarges en dus tot een lagere bestralingsdosis voor de kritieke organen, waarmee de kans op bijwerkingen gereduceerd wordt.”

* Werk in uitvoering. Niet beschikbaar voor verkoop en geen garantie voor commercialisatie of beschikbaarheid van functionaliteiten

Source: Interview Stijn van de Schoot, Judith Sluijter en Kimm Fremeijer, 2 mei 2023
Note: Neither participants of nor Erasmus MC have been compensated for their contribution.

Meer weten over de go-live van HyperSight bij Erasmus MC? Bekijk hier de vlog.